Chuseok - Tết Trung thu cổ truyền của người Hàn Quốc

Ở Hàn Quốc, ngày Tết lớn nhất và quan trọng nhất trong năm không phải là Tết Nguyên đán như ở Việt Nam, mà là Tết Trung thu.

Xem thêm: 8 lễ hội hoa cải nổi tiếng ở Hàn Quốc

Khi những cơn mưa và những đợt nóng gay gắt thất thường cuối cùng của mùa hè kết thúc, cả đất trời Hàn Quốc bắt đầu chuyển mình đẹp dịu dàng trong nắng thu và mọi người náo nức chuẩn bị cho ngày Tết Chuseok - một trong những ngày lễ cổ truyền lớn nhất tại Hàn Quốc.

Tết Trung thu là thời điểm mà nhà nhà đều vào vụ thu hoạch. Lương thực và hoa quả đầy nhà, sung túc. Sau Trung thu thì Hàn Quốc bước vào mùa đông lạnh giá và khắc nghiệt, lương thực chỉ còn là những gì đã chuẩn bị được từ mùa thu.

Điều kiện khí hậu đã ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý của người Hàn Quốc. Do đó, trong xã hội hiện đại ở Hàn Quốc, ngày Tết Trung thu người người đều phải về quê xum họp với đại gia đình, trong khi ngày Tết Nguyên đán thì người Hàn Quốc có thể về quê hoặc không nhất thiết phải về quê.

Cũng giống như Việt Nam và các quốc gia Á Đông chịu ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc, ngày Tết Chuseok (Tết Trung thu) ở Hàn Quốc cũng diễn ra vào ngày rằm tháng 8 âm lịch hàng năm. Tuy nhiên, trong quá trình giao thoa văn hóa, mỗi quốc gia dựa trên những điều kiện địa lý, lịch sử và văn hóa khác biệt, đều chỉ mượn chiếc bình hình thức để thay vào đó những men rượu riêng, thể hiện tinh thần và sức sống nội tại của riêng mình.

Ở Việt Nam Tết Trung thu ban đầu là tết của người lớn để mừng mùa màng bội thu, cúng tổ tiên rồi dần dần được chuyển thành Tết dành cho thiếu nhi, nhưng ngày tết này lại không được công nhận là ngày nghỉ lễ chính thống. Trái lại, ở một đất nước công nghiệp “tham công tiếc việc” như Hàn Quốc, mọi người sẽ được nghỉ tới 3 ngày để nghỉ ngơi và chuẩn bị đón chào ngày Tết Chuseok.

Trong ngày đầu tiên nghỉ Tết Trung thu ở Hàn Quốc, hàng triệu người từ thủ đô Seoul đổ về quê tạo nên nạn tắc đường khủng khiếp (thường là thời gian di chuyển gấp 3-4 lần so với ngày thường) và người Hàn Quốc gọi hiện tượng này là cuộc đại di dân.

Nguồn gốc của ngày Chuseok

Từ Chuseok có nghĩa là đêm mùa thu, đêm trăng rằm đẹp nhất vào tháng 8 âm lịch. Tục ngữ Hàn Quốc có câu: “Nông dân tháng 5, thần tiên tháng 8” để ám chỉ vào tháng 5, người nông dân phải vất vả, bận rộn với mùa màng nhưng đến tháng 8, khi việc đồng áng trong một năm đã dần bước vào giai đoạn thu hoạch thì có thể rảnh rang nghỉ ngơi như thần tiên, vụ xuân cũng sẽ nhàn nhã hơn, không phải “đổ mồ hôi, sôi nước mắt” nữa. Nguồn gốc của Chuseok vẫn chưa được xác định cụ thể nhưng Tết Chuseok còn có những tên gọi khác như Hangawi, Gabae - ngày Gia bài (tương truyền vào thời Shinla, đến ngày này, nhà vua thường tổ chức cho các công chúa chơi trò chơi thi dệt vải trong cung điện, ai thua sẽ phải chuẩn bị các tiết mục múa hát và các món ăn).

Những hoạt động trong ngày Chuseok

Charye

Vào buổi sáng sớm ngày đầu tiên của lễ Chuseok, toàn bộ gia đình người Hàn Quốc sẽ tụ họp tại gian nhà chính, nơi bày bàn thờ tổ tiên để tiến hành các nghi lễ tưởng niệm. Nếu như vào ngày Tết Nguyên đán, món ăn điển hình là Tteok-guk (canh bánh gạo) thì vào ngày Chuseok món ăn chủ đạo được dùng để cúng bái là Mebap (cơm gạo mới vừa thu hoạch). Sau khi cúng, các thành viên trong gia đình sẽ quây quần bên nhau để “hưởng lộc” của tổ tiên ban cho. Một đặc điểm trong văn hóa ẩm thực nói chung cũng như văn hóa tế lễ nói riêng ở Hàn Quốc đó là các món ăn được bày trong các đĩa nhỏ, gọi là banchan. Cũng giống như Việt Nam, vào những ngày lễ như thế này, người phụ nữ trong gia đình luôn là người bận rộn và vất vả nhất để chuẩn bị đồ cúng và các món ăn cho các thành viên khác trong gia đình.

Beolcho và Seongmyo

Công việc quan trọng nhất trong ngày Tết Chuseok là việc thể hiện đạo lý và lòng hiếu thảo với tổ tiên - nghi thức Beolcho và Seongmyo. Các hoạt động này gần giống với phong tục tảo mộ vào tiết Thanh minh của người Việt Nam trong dịp Tết Nguyên đán. Vào ngày Chuseok, các gia đình người Hàn Quốc sẽ cùng đến phần mộ của tổ tiên, cắt cỏ dại và dọn dẹp khu vực xung quanh mộ. Sau khi vệ sinh phần mộ xong, một mâm lễ gồm hoa quả, ngũ cốc và các sản phẩm đã thu hoạch được trong vụ mùa sẽ được dâng cúng lên tổ tiên để bày tỏ lòng thành kính, biết ơn.

Những trò chơi truyền thống

Ganggangsulae

Đây là trò chơi tiêu biểu trong dịp Chuseok được truyền lại từ những người phụ nữ thuộc tỉnh Seonamhaean. Cách thức của trò chơi này là dưới ánh trăng đêm rằm, các cô gái sẽ nắm tay nhau xếp thành vòng tròn vừa hát và vừa nhảy múa. Trong xã hội nông nghiệp, trăng rằm là biểu tượng cho sự sinh sôi, nảy nở, rất tương đồng với chức năng và biểu tượng sinh sản, gieo mầm và phát triển sự sống của người phụ nữ. Bởi thế, ngày mãn nguyệt (ngày trăng tròn) còn được ví như người phụ nữ đến kì “khai hoa nở nhụy”. Trò chơi Ganggangsulae trong ngày rằm là sự thăng hoa, là bài ca về cái đẹp của thiên nhiên và người phụ nữ.

Juldarigi - kéo co

Đây là trò chơi phổ biến dành cho tất mọi lứa tuổi. Các đội được phân chia đồng đều về số người, giữa các thôn xóm, các làng cũng có thể chia đội với nhau để thi thố. Số người tham gia càng đông thì sợi dây càng dày, càng to và thời gian thi càng kéo dài. Tiếng trống dồn dập, tiếng hò hét, tiếng cười và những khuôn mặt hăng say lấp lánh mồ hôi khiến cho bầu không khí của ngày Tết Chuseok thêm rộn ràng, vui nhộn.

Ssireum - đấu vật

Trong những ngày Tết Chuseok, môn đấu vật là trò chơi không thể thiếu để các chàng trai thể hiện sức mạnh của mình. Trên bãi cỏ hoặc trên bãi cát, các cuộc thi đấu sẽ được tổ chức theo hình thức loại trực tiếp, người chiến thắng là người trụ lại đến cuối cùng và được tôn vinh là Jangsa (tráng sĩ) và được nhận rất nhiều các giải thưởng của dân làng.

Olgesimni - tục treo ngũ cốc khô trước cửa

Sau khi thu hoạch, người Hàn Quốc sẽ chọn ra trong mỗi loại ngũ cốc những bó chín đượm nhất, đẹp nhất để treo lên cột nhà, cửa chính hay trước hiên nhà. Những bó ngũ cốc được chọn này sẽ được dùng làm hạt giống cho năm sau, để làm bánh cúng tổ tiên, cúng ông địa hoặc được dùng để thiết đãi khách khi nhà có tiệc. Phong tục này thể hiện tính tuần hoàn của đất trời, mùa màng và ước nguyện có những mùa màng sung túc, bội thu.

Các món ăn tiêu biểu ngày Chuseok

Songpyeon

Là món bánh tiêu biểu được làm bằng bột gạo mới, gạo không dính, có nhân là vừng, đậu, đậu đỏ. Nếu như bánh Trung Thu ở Việt Nam được làm theo hình tròn hoặc hình vuông (tượng trưng cho trời đất) thì bánh Songpyeon được nặn thành hình bán nguyệt. Sau khi nặn xong, bánh sẽ được cho vào chõ hấp, bên dưới có lót lớp lá thông để tạo cho bánh có hương vị thanh khiết.

Chuseok còn được gọi là ngày tết của các loại bánh. Tuy mỗi địa phương đều có những phương thức và nguyên liệu làm bánh khác nhau nhưng tất thảy đều sử dụng những ngũ cốc tươi mới được thu hoạch để tạ ơn đất trời, tổ tiên đã ban cho một vụ mùa bội thu. Theo truyền thuyết, các cô gái nào làm ra chiếc bánh Songpyeon đẹp nhất sẽ gặp được ý trung nhân tuấn tú. Chính vì thế, trong ngày Chuseok, các thành viên trong gia đình sẽ quây quần bên nhau nặn bánh và bầu chọn xem ai là người làm ra chiếc bánh đẹp nhất trong tiếng cười đầm ấm vui vẻ.

Toranguk - canh khoai sọ

Khoai sọ, tiếng Hán còn được gọi là thổ noãn - nghĩa là trứng dưới lòng đất. Vì khoai sọ chứa nhiều tinh bột và có nhớt nên khi chế biến, nhất thiết phải luộc qua nước muối hoặc nước vo gạo. Canh khoai sọ thường được ninh cùng với ức bò hoặc gân bò và được coi là món canh bổ dưỡng, thanh đạm rất thích hợp để thưởng thức vào mùa thu.

Rượu Baekju - bạch tửu

Vào dịp Chuseok, người Hàn Quốc rất thính tụ tập ăn uống với gia đình, tiếp đãi bạn bè nên trên bàn tiệc không thể thiếu men rượu. Ngoài loại rượu thông thường là Soju còn có một loại rượu truyền thống được làm từ gạo mới gọi là Baekju.

Theo Thông tin Hàn Quốc

Trải nghiệm các cung đường đèo đẹp vào Đà Lạt

Để tiến vào trung tâm thành phố Đà Lạt, du khách có thể tận hưởng vẻ đẹp ngay từ những con đường cửa ngõ qua đèo Chuối, đèo Prenn, hay đèo Ngoạn Mục.
Xem thêm: Đà Lạt lãng mạn mùa cuối năm

Tháng 9 là lúc những cơn mưa mùa hạ bắt đầu thưa dần, để lại những mảng màu đặc trưng của mùa thu trong không khí se lạnh. Cảm giác dễ chịu, khiến ai nấy đều khoan khoái và hào hứng ghé thăm Đà Lạt, dù không phải lần đầu đến.

Đèo Chuối, nối liền Đồng Nai với Lâm Đồng

Sáng sớm, mây mù giăng kín trên mọi nẻo đường ở đèo Chuối, khiến khung cảnh thật huyền ảo. Ảnh: Xuân Lộc.

Nằm cách TP HCM hơn 150 km, thuộc thị trấn Madagui, huyện Đạ Huoai, đèo Chuối là con đèo đầu tiên của cao nguyên Lâm Viên, nối Đồng Nai và Lâm Đồng. Cũng nhiều khúc cua tay áo nhưng đèo Chuối lại ít nguy hiểm và không quá dài.

Cái tên “đèo Chuối” gắn liền với vùng đất ngày xưa trồng nhiều chuối hay ví von “đèo Chúi” vì có những đoạn dốc cao khiến người đi chúi xuống khá nhiều. Cung đèo để lại khá nhiều ấn tượng đối với các tay phượt khi bước vào cửa ngõ của vùng đất cao nguyên xanh mát.

Nếu bạn chạy xe máy sẽ cảm nhận rõ rệt không khí mát lạnh ùa vào mặt và xua tan mệt mỏi. Bạn sẽ được ngắm những mảng màu xanh tươi của núi rừng trên những khúc cua gấp, đoạn đèo dốc,…

Đèo Prenn, chiêm ngưỡng rừng thông và những dòng thác dữ

Đèo Prenn được đặt tên theo tiếng Chăm có nghĩa là “xâm chiếm”, có chiều dài 11 km và nằm cách trung tâm thành phố Đà Lạt khoảng 10 km.

Đèo uốn lượn qua những ngọn núi cao, xuyên qua các rừng thông bạt ngàn, để lại những khúc cua nguy hiểm. Càng tiến sâu vào thành phố, du khách càng cảm nhận rõ rệt tiết trời mát mẻ của thành phố tình yêu, nơi quyến rũ du khách dừng chân trải nghiệm chinh phục các dòng thác dữ Prenn, Datanla.

Đèo Bảo Lộc, nơi đất trời hòa quyện

Những khúc cua nguy hiểm luôn khiến du khách đi dè chừng. Ảnh: Xuân Lộc.

Đèo Bảo Lộc dài 10 km với khoảng 107 khúc cua gấp và có độ dốc cao, là cung đường lý tưởng thách thức các tín đồ yêu thích khám phá và chinh phục. Con đường đèo chạy qua những dãy núi hùng vĩ, các vách đá cao nhô ra sát lề đường, phía dưới là vực thẳm hàng trăm mét và đi xuyên qua các cánh rừng xanh um.

Trên đường, bạn sẽ bắt gặp những dòng thác nhỏ đổ từ vách đá cao xuống, đôi lúc nước bắn tung tóe lên người khách. Những bụi hoa dại ven đường thi nhau khoe sắc, thấp thoáng đồi thông, đồi chè mênh mông phía dưới đoạn đèo, khiến cho khung cảnh nơi đây vừa hùng vĩ vừa thơ mộng.

Đèo Mimosa, nơi gắn liền với một loài hoa

Còn có tên là đèo Prenn 2, nằm song song với đèo Prenn, Mimosa là con đèo mang tên của một loài hoa đặc trưng của Đà Lạt. Với chiều dài khoảng 10 km dẫn vào trung tâm thành phố, đèo uốn lượn hiền hòa qua những rừng thông vun vút từ đoạn thác Prenn để rồi nói lời “xin chào” và dành tặng du khách hàng hoa mimosa rực rỡ sắc vàng.

So với đèo Prenn, Mimosa thiếu vắng những khúc cua nguy hiểm, nhưng không hề kém phần thú vị. Nơi đây hấp dẫn du khách bằng chính sự hiền hòa của các thung lũng thấp thoáng trong sương trắng và những hàng hoa mimosa bung nở hai bên đường.

Đèo Ngoạn Mục, cung đường hiểm trở bậc nhất ở phía nam

Với chiều dài khoảng 18.5 km, uốn lượn qua núi non trập trùng và rừng thông tạo thành những khúc cua như “con rắn khổng lồ”, đèo Ngoạn Mục luôn để lại ấn tượng sâu sắc cho du khách. Ảnh: Wiki.

Đúng như tên gọi của nó, đèo Ngoạn Mục hay còn gọi là đèo Sông Pha, nối Đà Lạt với Ninh Thuận, khiến biết bao du khách ấn tượng với phong cảnh núi non trùng điệp.

Mang trong mình hai kiểu khí hậu “mát mẻ” của Đà Lạt và “khô nóng” của Ninh Thuận, vì thế, nếu bạn để ý trên đường đi sẽ cảm nhận được cả hai tiết trời. Cảnh quan xung quanh cũng thay đổi từ ở dưới địa phận Ninh Thuận lên đến đất Lâm Đồng.

Địa thế hiểm trở, những khúc cua ngoằn ngoèo, độ dốc cao chênh vênh, các thác nước, con suối chảy róc rách dưới chân đồi vọng lại từ xa, khiến du khách đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác.

Xuân Lộc

Những món ngon Đà Lạt níu chân du khách

Bánh tráng nướng, mì Quảng hay nem nướng... sẽ khiến những ngày ở Đà Lạt thêm kỷ niệm.

Xem thêm: Bữa ăn sáng đúng chất xứ lạnh Đà Lạt

Bánh tráng nướng

Món bánh tráng nướng cơ bản nhất có hai thành phần chính là bánh tráng và trứng gà, được điểm xuyết thêm ít hành lá và tép khô. Ngày nay có rất nhiều loại bánh tráng, đa dạng về nhân cho bạn lựa chọn như trứng cút, xúc xích, khô bò, phô-mai.. Bánh nướng trên than hồng, sau khi nướng chín và giòn đều, bạn có thể gấp lại làm đôi, hoặc để nguyên chiếc. Bánh tráng nướng được dân xê dịch truyền tai nhau nên thử ở chợ Đà Lạt, hoặc đường Nguyễn Văn Trỗi, ngã ba Hoàng Diệu- Trần Nhật Duật... với giá 10.000-15.000 đồng một cái.

Nem nướng

Nem Đà Lạt ăn cùng bánh tráng, rau xà lách, chuối, khế... và chấm nước tương được pha chế riêng. Nước chấm ở đây nấu từ xương heo được ninh kỹ lọc lấy nước cốt, cùng tương hột xay, rồi đánh nhuyễn hai hỗn hợp này lại với nhau, sau đó nêm gia vị, nước mắm, bột nêm cho vừa ăn, thêm vừng rang, tạo vị ngọt và béo. Ở Đà Lạt nổi tiếng nhất là quán nem Bà Hùng trên đường Phan Đình Phùng và chợ Chi Lăng. Một phần nem nướng cho một người ăn khoảng 30.000 đồng.

Bánh bèo

Bánh bèo Đà Lạt hơi giống với bánh bèo miền Trung, có chút khác biệt trong hương vị. Bánh bèo chén Đà Lạt được làm từ bột gạo tẻ pha chút bột lọc chứ không phải làm hoàn toàn từ bột gạo tẻ như nhiều nơi khác. Chính vì vậy mà bánh bèo chén ở đây hơi trong, dai, không quá dính và khi ăn thì không quá mềm cũng không quá cứng. Nước sốt làm từ tôm, thịt băm nhỏ, thêm một ít da lợn chiên giòn và chén nước nắm chua ngọt bên cạnh. Bạn có thể ghé quán bánh bèo trên đường Phan Đình Phùng để thưởng thức với giá 25.000 đồng một phần.

Bánh canh

Bánh canh được bán ở nhiều đường phố Đà Lạt nhưng nổi tiếng nhất là bánh canh Xuân An trên đường Nhà Chung. Trong cái không khí se lạnh của Đà Lạt, tô bánh canh bốc khói nghi ngút chưa ăn đã thấy ấm lòng. Thêm chút hành ngò xắt nhỏ trộn với củ hành tươi xắt mỏng cùng với tiêu xay và những miếng ớt đỏ càng làm tăng thêm hương vị nồng nàn, đậm đà hấp dẫn. Giá một tô là 25.000-35.000 đồng.

Cháo gà

Thời tiết se lạnh của Đà Lạt khiến món cháo gà, miến gà rất đắt hàng. Sau khi lang thang ngắm thành phố buổi đêm, dừng chân quán nhỏ, thưởng thức tô cháo gà nấu loãng, bỏ nhiều hành và tiêu để thêm ấm bụng. Các quán ngon nên ghé ở đường Phan Bội Châu, Nguyễn Công Trứ, Huyền Trân Công Chúa... với giá 25.000-30.00 đồng một tô, gỏi gà từ 40.000 đồng một đĩa.

Mì Quảng

Mì Quảng ở Đà Lạt mang hương vị đậm đà, nước dùng có bỏ thêm củ sắn (củ đậu) nên khá ngọt, sợi mì vàng óng, miếng thịt sườn non hay cốt lết thấm màu hạt điều hấp dẫn, bên trên rắc thêm đậu phộng, vài miếng bánh tráng mè nướng giòn. Muốn ăn thập cẩm thì có thêm trứng cút, tôm tươi hay miếng giò nạc. Mỳ Quảng được bán như một món ăn sáng tại rất nhiều đường phố ở Đà Lạt, nổi tiếng trên đường Hoàng Văn Thụ, Nhà Chung... với giá 20.000-30.000 đồng một tô.

Trái cây kem

Dù buổi tối Đà Lạt lạnh run, ai đến Đà Lạt cũng muốn thử món trái cây kem lạnh buốt này. Đơn giản chỉ là dĩa kem, trái cây như dưa hấu, thanh long, bơ, mít... thêm chút nước cốt dừa. Đặc biệt nếu đến Đà Lạt vào mùa bơ, món kem bơ luôn được du khách gọi nhiều nhất. Trên đường Nguyễn Văn Trỗi có hai quán trái cây kem luôn đông khách, với giá từ 10.000-20.000 đồng một dĩa tùy loại.

Sữa chua phô-mai

Đây là món ăn được nhiều bạn trẻ “truy tìm” khi đến Đà Lạt, được làm như sữa chua thông thường nhưng khéo léo cho thêm phô-mai trong nguyên liệu. Sữa chua phô-mai có vị béo, dẻo, chua chua, được bán ở một gia đình rất nổi tiếng ở đường Khe Sanh, với giá 7.000 đồng một hũ.

Má Lúm